Minęło już 45 lat od wydarzeń, które zapoczątkowały nowy rozdział w historii Polski – podpisania Porozumień Sierpniowych. To one stały się początkiem drogi ku wolności, demokracji oraz rozbudzenia narodowej tożsamości.
Podczas wielickich uroczystości przypomniano, że impulsem do walki o wolność były słowa św. Jana Pawła II, które podczas pielgrzymek do Ojczyzny rozpalały w sercach Polaków pragnienie wolnej Polski, odzyskania godności i niezależności. Słowa Papieża Polaka stały się siłą napędową do pokojowej rewolucji Solidarności – Nie ma solidarności bez miłości, która jest wrażliwa na niedolę innych… pragnie dobra dla drugich… zapomina o sobie i gotowa jest do wspaniałomyślnego dawania – Jan Paweł II – Sopot, 5 czerwca 1996 r. – Nie ma wolności bez solidarności, solidarności z drugim człowiekiem, solidarności przekraczającej różnego rodzaju bariery klasowe, światopoglądowe, kulturowe, a nawet geograficzne – Jan Paweł II – Warszawa 11 czerwca 1999, Parlament RP.
Początki „Solidarności” w Wieliczce
27 sierpnia 1980 roku w Kopalni Soli „Wieliczka” rozpoczęto strajk – jeden z największych w Małopolsce podczas tamtego pamiętnego lata. Pracownicy warzelni, zainicjowani przez Stanisława Sitko, odmówili podjęcia pracy, domagając się odwołania dyrektora technicznego, podwyżek płac, wyboru nowej rady zakładowej i poparcia dla strajkujących w Gdańsku.
Kolejne dni przyniosły powołanie Zakładowej Komisji Realizacji Postulatów oraz ogólnokopalniany strajk. Po trudnych negocjacjach 5 września 1980 roku podpisano porozumienie, które przyniosło wzrost pensji, poprawę warunków pracy i – co niezwykle ważne – zgodę na powrót do tradycji podziemnych mszy barbórkowych. Krzyż i ołtarz w szybie św. Kingi stały się symbolem wytrwałości i niezłomności górników.
W krótkim czasie w kopalni powstały niezależne związki zawodowe, które przyjęły nazwę NSZZ „Solidarność”. Do związku przystąpiło 1360 z 1450 zatrudnionych – niemal cała załoga. Pierwszym przewodniczącym został Piotr Marzec. W 1986 r. na czele Tajnej Komisji Zakładowej stał Zbigniew Zarębski.
W czasie stanu wojennego działalność związku została zawieszona, a wielu działaczy internowano. Jednak duch Solidarności nie zgasł – działała tajna komisja zakładowa. Od 1988 r. związek powrócił do jawnej działalności, a Przewodniczącym Tymczasowej Komisji Zakładowej został Zbigniew Zarębski. W kolejnych latach Przewodniczącymi kopalnianej „Solidarności” byli: Henryk Cholewa oraz Paweł Grochal. Od 1998 roku – Przewodniczącym jest Adam Gawlik.
W kolejnych dekadach Solidarność w Kopalni Soli „Wieliczka” aktywnie uczestniczyła w życiu społecznym, pielęgnując pamięć o swoich bohaterach i wydarzeniach. W 1999 roku papież Jan Paweł II poświęcił sztandar wielickiej Solidarności podczas mszy kanonizacyjnej św. Kingi. W następnych latach powstały m.in. solna tablica poświęcona Ojcu Świętemu w 25-lecie założenia związku, obelisk na 30-lecie Porozumień Sierpniowych, zasadzono dwa Dęby Solidarności i jedną z ulic nazwano Aleją Solidarności.
Uroczystości 45-lecia
Zgromadzonych pod pomnikiem „Solidarności” powitał Adam Gawlik, Przewodniczący MK NSZZ „Solidarność” wspólnie z członkami MKS NSZZ „Solidarność”. Tegoroczne uroczystości rozpoczęły się tradycyjnie przy Kopalni Soli “Wieliczka”, oficjalnym wystąpieniem Przewodniczącego, który podkreślił, że historia tego miejsca, nierozerwalnie łączy się z historią walki o wolność i godność człowieka.
Wśród przedstawicieli Kopalni obecnych na uroczystości znaleźli się Marian Leśny Prezes Zarządu Kopalni Soli „Wieliczka” S.A., Łukasz Sadkiewicz Członek Zarządu Kopalni Soli „Wieliczka” S.A., Barbara Ptak Prezes Zarządu Kopalni Soli „Wieliczka” Turystyka, Mariusz Kot Członek Zarządu Kopalni Soli „Wieliczka” Wsparcie, Agnieszka Wolańska Pełnomocnik Zarządu ds. Historii i Kultury, Damian Konieczny Dyrektor Wykonawczy Kopalni Soli „Wieliczka”, Paweł Ulmaniec Kierownik Ruchu Zakładu Górniczego oraz Członkowie Rady Nadzorczej Kopalni Soli „Wieliczka” Sławomir Talapka i Tomasz Kubasiewicz wraz z górniczą załogą w galowych mundurach.
Nie zabrakło również Urszuli Ruseckiej Poseł na Sejm RP, Jerzego Jaworskiego Zastępcy Przewodniczącego Krajowej Komisji NSZZ „Solidarność”, Piotra Marca pierwszego Przewodniczącego MK NSZZ „Solidarność”, Romana Ptaka Starosty Wielickiego, Ewy Ptasznik Wicestarosty Wielickiego, Rafała Ślęczki Burmistrza Miasta i Gminy Wieliczka, Zdzisława Dzioba Przewodniczącego Związku Zawodowego Górników w Polsce, Wojciecha Olszowskiego ks. Proboszcza Parafii Św. Klemensa w Wieliczce, członków Stowarzyszenia „Klub Przyjaciół Wieliczki” oraz zgromadzonych gości.
Z inicjatywy Prezydium MK NSZZ „Solidarność” wręczono Honorowe Medale osobom szczególnie zasłużonym dla związku, jego rozwoju oraz wspierania inicjatyw społecznych. Medale, na których widnieje szyb Daniłowicza – jeden z najważniejszym symboli kopalni – stanowią wyjątkowe wyróżnienie i podkreślają silny związek „Solidarności” z wielicką ziemią.
Uhonorowani
Prezydium NSZZ „Solidarność” przy KSW przyznało trzy grupy odznaczeń:
- Za szczególne osiągnięcia i zasługi na rzecz związku – Rafał Batko, Lesław Danek, Michał Grochal, Karol Kobyłko, Tomasz Kubasiewicz, Tomasz Kuśnierz, Elżbieta Łyko, Joanna Musiał, Jerzy Nawalany, Maciej Okarmus, Paweł Rusecki, Piotr Szlaga, Przemysław Teper, Dawid Zabycz, Jacek Strzebak, Jadwiga Kapusta, Krzysztof Wandas, Maciej Surówka, Bartosz Kiec.
- Za promowanie wartości i rozwój „Solidarności” w środowisku Małopolskim i Krajowym – Jerzy Jaworski, Tomasz Zaborowski, Adam Lach.
- W podziękowaniu za współpracę wspierającą związek oraz za kulturę otwartości na inicjatywy związku – Marian Leśny, Łukasz Sadkiewicz, Damian Konieczny, Paweł Ulmaniec, Barbara Ptak, Barbara Zięba-Godula, Mariusz Kot.
Każde wyróżnienie było dowodem wdzięczności i uznania dla osób, które swoim zaangażowaniem i pracą przyczyniają się do umacniania solidarnościowych wartości.
Pamięć i przyszłość
Dalsza część uroczystości obejmowała złożenie kwiatów przy Pomniku Niepodległości, tuż obok Urzędu Miasta i Gminy Wieliczka oraz zasadzenie trzeciego Dębu Solidarności w Parku św. Kingi. Jubileuszowe uroczystości zakończyły się przesłaniem, aby idea „Solidarności” nadal rozwijała się, przemieniając świat i naszą „Małą Ojczyznę – Wieliczkę” na lepsze. „Solidarność” to nie tylko historia – to zobowiązanie. To wspólny obowiązek dbania o wartości, które wywalczono z tak wielkim trudem i poświęceniem.
fot. Powiat Wielicki
