27 czerwca 2025 r. w siedzibie Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie podpisano deklarację współpracy na rzecz ustanowienia Małopolskiej Nagrody Polskiej Akademii Nauk – wyjątkowej inicjatywy wspierającej młodych naukowców z regionu. Porozumienie zawarli wojewoda małopolski dr inż. Krzysztof Klęczar, prezes Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie prof. dr hab. Karol Życzkowski oraz prezes zarządu Kopalni Soli „Wieliczka” S.A. Marian Leśny.
Ustanowiona nagroda będzie przyznawana młodym badaczom za wybitne osiągnięcia naukowe, ze szczególnym uwzględnieniem oryginalności prowadzonych badań, ich wartości poznawczej oraz wpływu na rozwój nauki. Skierowana jest do osób, które do 31 grudnia roku poprzedzającego rok edycji konkursu nie ukończyły 40. roku życia, które posiadają co najmniej stopień naukowy doktora i są zatrudnione na terenie województwa małopolskiego.
– Postrzeganie świata i zjawisk w nim zachodzących, rozwój technologii czy rozwój społeczny – to tylko wybrane sfery, które istnieją i zmieniają się dzięki nauce. Trójstronna współpraca, jaką dzisiaj wspólnie zadeklarowaliśmy, jest zwieńczeniem pewnych przygotowań, które toczyły się od dłuższego czasu. Chcemy wspierać i promować młodych uczonych, którzy pracują w województwie małopolskim. Chcemy docenić ich badania i wkład w rozwój nauki, dostrzegając potencjał i motywując do realizowania coraz to ambitniejszych projektów – podkreślił wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar podczas spotkania.
Nagroda będzie przyznawana co dwa lata w trzech kategoriach, obejmujących łącznie sześć dziedzin naukowych – w latach parzystych, począwszy od roku 2026 – w dziedzinach nauk biologicznych, ścisłych i technicznych, a w latach nieparzystych, począwszy od roku 2027: medycznych, humanistycznych oraz sztuki.
Integralnym partnerem inicjatywy została Kopalnia Soli „Wieliczka” S.A., która nie tylko współfinansuje nagrody pieniężne dla laureatów, ale również podejmuje się promocji wyróżnionych badaczy oraz wsparcia organizacji uroczystości wręczenia nagród w podziemiach wielickiej Kopalni.
– Od wieków sól była źródłem rozwoju Małopolski – nie tylko gospodarczego, ale również naukowego. Dochody z Żup Krakowskich umożliwiały utrzymanie kadry profesorskiej Akademii Krakowskiej. Dziś Kopalnia Soli „Wieliczka” kontynuuje tę misję, wspierając młodych uczonych, budując mosty pomiędzy historycznym dziedzictwem a przyszłością pokoleń. Cieszy mnie fakt, że możemy być częścią tej szlachetnej idei – podkreśla prezes zarządu Kopalni Soli „Wieliczka” S.A. Marian Leśny.
Nieprzypadkowe jest odwołanie do tradycji sięgających XIV wieku. To właśnie dzięki wpływom z królewskich żup solnych, król Kazimierz III Wielki mógł w 1364 roku powołać Akademię Krakowską – najstarszą uczelnię wyższą w Polsce, znaną dziś jako Uniwersytet Jagielloński. Tym samym sól, której wydobycie stanowiło 1/3 ówczesnych dochodów skarbu królewskiego, położyła fundament pod rozwój nauki w Polsce.
Dzisiaj ta symboliczna więź pomiędzy „białym złotem” a światem wiedzy zyskuje nowy wymiar. Wspólna inicjatywa Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, Wojewody Małopolskiego oraz Kopalni Soli „Wieliczka” to przykład nowoczesnego partnerstwa opartego na wspólnych wartościach: szacunku dla nauki i pracy badawczej oraz trosce o przyszłość regionu.
Małopolska Nagroda PAN ma szansę stać się prestiżowym wyróżnieniem w środowisku akademickim, symbolem jakości oraz inspiracją dla młodych naukowców, którzy będą kształtować przyszłość Polski i świata.
Fot. Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie
