Minęło ćwierć wieku od ostatnich działań zabezpieczających w kaplicy św. Antoniego. W trosce o przyszłość tej najstarszej na Trasie Turystycznej kaplicy, kopalnia rozpoczęła przygotowania do niezbędnych kolejnych robót, tym razem również w jej wnętrzu.
ĆWIERĆ WIEKU TEMU
Pod koniec ubiegłego stulecia działania te były prowadzone zasadniczo poza wnętrzem kaplicy, w sposób nie ingerujący w jej wystrój artystyczny. Zajęto się wtedy wzmocnieniami filarów ociosowych, a prace prowadzono od strony chodnika łączącego komorę Kopernika z komorą Janowice. W tamtym czasie wzmocniono ocios wschodni poprzez zabudowanie za kasztem muru z kostek betonowych.
W rejonie podszybia szybu Daniłowicza podczas prac zabezpieczających natrafiono w spągu na szybik, który wymusił zmianę sposobu zabezpieczenia. Z szybiku tego wybrano do głębokości 6 m znajdujący się w nim urobek i resztki drewna, a przestrzeń tą wykasztowano suchym drewnem, pozyskanym z demontażu kasztu, który znajdował się w komorze Stanisława Staszica. Filar XVII-wiecznej kaplicy wzmocniono stojakami zabudowanymi organowo.
Roboty skupiły się też na odbudowie chodnika z komory Kopernika do szybiku Antonia i pochylni odwadniającej, znajdującej się nad stropem kaplicy. W pochylni tej wykonano ujęcie niewielkiego dopływu z wyrobisk komorowych, usytuowanych powyżej, ograniczając wilgoć w kaplicy.
INTERDYSCYPLINARNY ZESPÓŁ
Nadszedł czas na wykonanie kolejnego etapu prac zabezpieczających. Na etapie uzgodnień opracowanych dokumentacji projektowych Konserwator Zabytków Krakowskich Żup Solnych powołał Zespół Interdyscyplinarny w sprawie działań w kaplicy św. Antoniego. Zespół skupia przedstawicieli służb konserwatorskich, nadzoru górniczego, świata nauki oraz przedstawicieli kopalni.
Zespół ten wskazał na konieczność wykonania analizy geomechanicznej, określającej aktualne warunki górniczo-geologiczne w komorze, wskazującej kierunki robót zabezpieczających oraz sprawdzenie wpływu na kaplicę drgań powstałych podczas przebudowy szybu Daniłowicza.
ANALIZY: GEOLOGICZNA I HYDROGELOGICZNA
Najpierw Dział Mierniczo-Geologiczny przeprowadził analizę budowy geologicznej i warunków hydrogeologicznych oraz opracował szczegółowe skanowanie w uzgodnieniu z przedstawicielami Muzeum Żup Krakowskich. Następnie dokonana została analiza przez Wydział Inżynierii Lądowej i Gospodarki Zasobami AGH, która wskazała miejsca naprężeń górotworu.
Z analiz wynika, że części elementów w dłuższej perspektywie czasowej nie da się utrzymać w ich obecnym stanie w oryginalnych miejscach. Wskazane jest więc m.in. zdemontowanie niektórych elementów (kolumn wewnątrz kaplicy) i umieszczenie ich w lapidarium. Zaleca się odtworzenie tych solnych kolumn w formie i kształcie zbliżonym do pierwowzoru.
PRACE Z ZEWNĄTRZ I WEWNĄTRZ KAPLICY
Istotnym wynikiem przeprowadzonej analizy jest wskazanie, że należy również wykonać kotwienie i ankrowanie prowadzone z wnętrza kaplicy, gdyż ono w zasadniczy sposób wzmocni ociosy. Miejsca kotwi należy odpowiednio wpasować pomiędzy płaskorzeźbami, a podczas wykonywania otworów kotwiowych należy na bieżąco je wziernikować w celu sprawdzenia propagacji szczelin i uwarstwienia soli, wprowadzając ewentualne korekty w zaprojektowanym sposobie zabezpieczenia. Prowadzone będą także roboty zabezpieczające wykonywane spoza wnętrza kaplicy, mające na celu wzmocnienie filarów ociosowych, iniekcję spągu, w zachodnio-północnym narożniku nawy kaplicy. Wykonanie powyższych robót wzmocni górotwór otaczający kaplicę co zapewni korzystne warunki dla jej wystroju w dłuższej perspektywie czasowej. Przeprowadzone również przez AGH analizy drgań nie wskazały jakiegokolwiek wpływu na kaplicę robót demontażowych, przybierkowych i montażowych wykonywanych w szybie Daniłowicza. Kolejnym działaniem będzie opracowanie projektu technicznego, który szczegółowo określi dalsze działania w tej najstarszej kaplicy na Trasie Turystycznej. grudzień 2022
Pytanie do uczestników Dnia Dziecka 2025 w KPRM: Z którego stulecia pochodzi kaplica św. Antoniego?
